Οι δύσκολες και πρωτόγνωρες συνθήκες, που βιώνουμε όλοι το τελευταίο διάστημα λόγω της πανδημίας, απαιτούν ευελιξία και ταχύτατες ικανότητες προσαρμογής στα νέα δεδομένα, τόσο από τους γονείς όσο και από τα παιδιά. Στα πλαίσια αυτής της προσαρμογής γίνεται από τους εκπαιδευτικούς μια απόπειρα αξιοποίησης των ψηφιακών εργαλείων τα οποία στοχεύουν στην εξ αποστάσεως διδασκαλία επιτρέποντας και διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών. Η λεγόμενη τηλε-εκπαίδευση, ως προσπάθεια προσομοίωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, προσδίδει ελευθερία, καθώς δεν απαιτεί εκπαιδευτικό και μαθητή στον ίδιο χώρο. Σίγουρα, όμως, αποτελεί μια πρόκληση, τόσο για τους εκπαιδευτικούς, που καλούνται να προσαρμόσουν το διδακτικό πρόγραμμα μέσω μιας τηλε-πλατφόρμας και να γεφυρώσουν το κενό που δημιουργείται λόγω της έλλειψης φυσικής παρουσίας, όσο και για τους γονείς, οι οποίοι ενδεχομένως χρειάζεται να οργανώσουν τα παιδιά τους, αναλαμβάνοντας έναν νέο ρόλο – αυτόν του εκπαιδευτικού.
Η τηλε-εκπαίδευση, εξάλλου, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα των παιδιών, με ενδεχόμενες επιδράσεις στον ψυχισμό τους. Ο σχολικός χώρος αντικαθίσταται από το χώρο του σπιτιού, ο εκπαιδευτικός απουσιάζει ως φυσική και καθημερινή παρουσία από τη ζωή τους, και υφίσταται ως υπόσταση – κυρίως – μέσω του διδακτικού υλικού και των ασκήσεων που μεταφέρει σε αυτά. Η απουσία του εκπαιδευτικού, ως σημείο αναφοράς, για την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς και η έλλειψη αμεσότητας και επικοινωνίας για ανατροφοδότηση και επίλυση αποριών πιθανόν να εντείνει την ανησυχία των παιδιών, τα οποία βιώνουν την πανδημία από την δική τους οπτική, βασιζόμενα στα λεκτικά και μη-λεκτικά σήματα που λαμβάνουν από τους σημαντικούς άλλους (π.χ. τους γονείς τους και τα αδέρφια τους). Ταυτόχρονα, η ανήσυχη φύση των παιδιών πολύ πιθανό να διεκδικεί μια άμεση και συγκεκριμένη απάντηση στο «πότε θα τελειώσει όλο αυτό;», «πότε θα επιστρέψω ξανά σχολείο;», «πότε θα ξαναδώ τους φίλους μου;» ζητώντας πληροφορίες από τους γονείς, οι οποίες δεν μπορούν να δοθούν με σιγουριά, γεγονός που επιτείνει την αβεβαιότητα τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων.
Έτσι, η νέα αυτή συνθήκη δεν επηρεάζει μόνο το ψυχισμό των παιδιών, αλλά και των γονέων τους. Η περίοδος του περιορισμού και των πολλών αλλαγών αναφορικά με την καθημερινή ρουτίνα της κάθε οικογένειας, πρέπει να εξετάζεται ως μια μεταβατική περίοδος, η οποία καλεί γονείς και παιδιά να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα. Αυτή η μετάβαση, λοιπόν, χρειάζεται την παροχή επαρκούς χρόνου και υποστήριξης, προκειμένου γονείς και παιδιά να μπορέσουν να έρθουν αντιμέτωποι με την αλλαγή, να τη βιώσουν και στη συνέχεια να τη διαχειριστούν. Κάθε περίοδος μετάβασης φέρνει ένα αίσθημα απώλειας και δημιουργεί παραπάνω ευαισθησία στα παιδιά, ακόμη και όταν το περιβάλλον τους λειτουργεί προστατευτικά και υποστηρικτικά. Έτσι, γίνεται κατανοητό πως η βιασύνη ή η προσποίηση μιας κανονικότητας δεν εξυπηρετεί την έκφραση του συναισθήματος, η οποία διευκολύνει το πέρασμα στην διαχείριση της αλλαγής.
Η ομάδα των ειδικών εκπαιδευτικών προτείνουμε με τη σειρά μας την ηλεκτρονική επικοινωνία και την υποστήριξη μέσω τηλεδιάσκεψης για το παιδί, καθώς και υποστήριξη των γονέων στην καινούργια συνθήκη.
Ακολουθούν μερικές βασικές συμβουλές για την υποστήριξη των γονέων στη νέα καθημερινή και εκπαιδευτική πραγματικότητα:
Συμβουλές προς τους γονείς για τη διαχείριση της νέας πραγματικότητας-Τηλε-εκπαίδευση και οργάνωση χρόνου
Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, λοιπόν, δίνεται η δυνατότητα στους γονείς να ενημερωθούν για το πως:
• θα αντιληφθούν την αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού
• η διακριτική παρακολούθηση της συχνότητας αλλά και του βαθμού των συναισθηματικών μεταπτώσεων του παιδιού αποτελεί μια σημαντική ένδειξη
• θα εξηγήσουν απλά στα παιδιά τις αλλαγές
• η παρουσίαση της κατάστασης που βιώνουμε με απλές λέξεις, το μοίρασμα συναισθημάτων και η χρησιμοποίηση των βιωμάτων των γονέων/ενηλίκων αποτελούν βοηθητικά μέσα
• θα οργανώσουν τη μέρα τους, ώστε να μπορεί να είναι λειτουργική
• η διατήρηση της κανονικότητας της καθημερινότητας οργανώνει το παιδί
• θα διαχειριστούν το χρόνο μέσα στο σπίτι
• απαραίτητη η δημιουργία καθημερινού προγράμματος
• θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά στη νέα τεχνολογία
• η καθημερινή επαφή, η εξάσκηση, η κατάκτηση «ενός βήματος τη φορά» οδηγούν σε σταδιακή εξοικείωση
• θα οργανώσουν τα παιδιά κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και τη μελέτη
• κατά τη διάρκεια της τηλε-εκπαίδευσης χρειάζεται τόσο οργάνωση του χώρου όσο και του χώρου μελέτης
• βοηθητική η επίλυση αποριών από τους γονείς και η συγκέντρωση αποριών για να αποσταλούν ηλεκτρονικά στον αρμόδιο εκπαιδευτικό
• αναγκαία η συχνή εξάσκηση στην ανάγνωση, σε ασκήσεις ορθογραφίας και κατανόησης κειμένου
• σημαντική η συστηματική προπόνηση στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών
• επιβεβλημένη η εστίαση σε τεχνικές μελέτης βοηθητικών μαθημάτων (π.χ. ιστορίας, θρησκευτικών)
• θα μπορέσουν να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι, όταν τα παιδιά διεκδικούν την προσοχή τους
• απαραίτητη η οριοθέτηση προσωπικού χώρου και η θέσπιση κανόνων=αναγκαία η ενίσχυση αυτόνομων αλλά παράλληλων μορφών ενασχόλησης
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα, τα οποία θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε στις διαδικτυακές μας συναντήσεις, ώστε να μπορέσουν οι γονείς να υποστηριχθούν στο νέο τους ρόλο και στις απαιτήσεις της νέας καθημερινότητας.
Η Ομάδα Ειδικών Εκπαιδευτικών/Ψυχοπαιδαγωγών της Μονάδας Δοξιάδη, μέσω της πολύχρονης πείρας στα συναφή πεδία, προτείνει και διοργανώνει συνεδρίες για:
Υποστήριξη σε Γονείς
• Συμβουλευτικές προτάσεις που αφορούν την ηλεκτρονική παρακολούθηση των μαθημάτων, τη μελέτη, το συναίσθημα της αλλαγής της εκπαιδευτικής προσέγγισης, την αντιμετώπιση των συναισθημάτων έλλειψης φίλων και συμμαθητών
• Συμβουλευτικές προτάσεις για το πως να διαχειριστούν την άρνηση του μικρού παιδιού να παρακολουθήσει την παράδοση, να κάνει τις εργασίες του
• Συμβουλευτικές προτάσεις για το πως να διαχειριστούν την αντίδραση, τον θυμό ή την παραίτηση του εφήβου και την αποστασιοποίησή του από την ευθύνη της καθημερινής μελέτης
• Τεχνικές για τον προγραμματισμό και τη διαχείριση της καθημερινότητας σε σχέση με την τηλε-εκπαίδευση
• Στρατηγικές για την οργάνωση της καθημερινής μελέτης στις διαφορετικές ηλικίες, πάντα σε συνάρτηση με τις συνθήκες που επικρατούν στο σπίτι και την ηλικία του κάθε παιδιού
• Στοχευμένες προτάσεις για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο
Για επιπλέον πληροφορίες και ενημέρωση, απευθυνθείτε στη Γραμματεία μας.
Υπεύθυνη

Ελένη Λιβανίου
(B.Εd. Honours, Msc. Educational Psychology, Ph.D) Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος